Sakyong Mipham Rinpoche
Shambhala-dag Toespraak
Boulder Shambhala Meditatie Centrum, Colorado 27 February 2017

Kongma Sakyong Mipham Rinpoche: Een heel goede morgen, allemaal.
[De zaal: Goedemorgen!] Jullie zien er fantastisch uit! [SMR lacht; gelach] Kunnen jullie me zien? Ik wil graag iedereen welkom heten die online meedoet. We zijn in het nu.
Ik zou graag deze uiterst belangrijke Shambhala-dag beginnen door wereldwijd ons hart
met elkaar te verbinden. Laten we, hier en overal, beginnen met het aanbieden van een Shambhala-buiging. Deze buiging kan je eerste buiging van het jaar zijn, en als je nog nooit gebogen hebt, je eerste buiging! [Gelach] Laat alsjeblieft je energie op komen als we dit doen – een frisse start. Richt je vooral op je aspiratie, je wens, je doel voor dit jaar. De macht van de geest is heel sterk, zoals we door meditatiebeoefening weten. Astrologisch en in dit kalenderjaar is dit een uitstekende periode om een gevoel te krijgen voor wie je bent en hoe je verder zou willen. Tegelijk delen we dit moment nu we internationaal als Shambhala-familie bij elkaar zijn en komen we in contact met onze eigen fundamentele goedheid. [Iedereen buigt.]
Ik wens iedereen een heel gelukkige Shambhala-dag. Ik ben heel blij om hier met de Sakyong Wangmo en ons hele gezin te zijn, om samen met jullie en je gezin dit Nieuwjaar te vieren. Ik voel al een geweldig gevoel van warmte van iedereen uitgaan. Het is goed om de schrijnruimte hier zo vol te zien, en te voelen hoe er van de mensen energie en vrolijkheid uitgaat. Dit jaar en deze Shambhala-dag voelen extra heftig, omdat we een overgang hebben meegemaakt naar een tijd van grote onzekerheid voor de wereld. Er zijn veel veranderingen, veel angst, en veel niet-weten. Dat is voor ons een uitstekend moment om bij elkaar te komen, ons nader te bezinnen en verdieping te zoeken over wie we zijn en wat we doen.
De Shambhala-traditie berust in veel opzichten op een voorspelling over een tijdperk vol spanningen. Er wordt gezegd dat er verduistering en gebrek aan visie, gebrek aan geestkracht, zullen opkomen naarmate de tijden moeilijker worden en de mensheid steeds agressiever en angstiger wordt. Dat zullen we allemaal merken en het zal onze levensenergie gaan aantasten. Dat gebeurt niet alleen op individueel niveau, het gebeurt met volkeren en de wereld.
Hoewel deze profetie al duizenden jaren oud is, was dit de inspiratie voor de Dorje Dradül en is het de inspiratie voor ons. Het was zijn inspiratie om naar het Westen te komen om dharma en meditatie te onderwijzen vanuit het idee dat deze wijsheidsleringen bedoeld zijn voor juist deze tijd. Er heerst duisternis, in de zin dat dingen ondoordringbaarder en intenser worden. In zo’n periode zouden we als reactie nog agressiever, zelfzuchtiger en angstiger kunnen worden.

Maar volgens de profetie is er een groep of clan, die traditioneel bekend staat als Shambhala, die in de donkerste periode de uitdaging aangaat. Die mensen reageren met zachtmoedigheid, onbevreesdheid, vriendelijkheid en een gevoel van grootmoedigheid en openheid. Aan de ene kant zouden we kunnen zeggen dat dit nogal vergezocht lijkt. Hoe kunnen die schijnbaar zwakke en zachte krachten de intensiteit van wat er gebeurt beïnvloeden? Maar het vergt echt geweldige kracht en moed om die aspecten van de menselijke geest naar voren te brengen. Dus de mensen die dat doen staan bekend als krijgers – geen krijgers vol agressie, maar krijgers die in staat zijn hun eigen geestkracht en energie naar boven te halen. Dus wordt er gezegd dat in die tijd de krijgerskreet klinkt. KI KI SO SO!! Hebben jullie me gehoord? [Gelach] De krijgerskreet klinkt, en wie die kreet horen, die komen. Zo weten die zachtmoedige krijgers waar ze moeten samenkomen.

De reactie van de krijgers is om de situatie daadwerkelijk niet in de steek te laten, zich niet terug te trekken. Ze zien instabiliteit en onzekerheid eerder als een gelegenheid om een echte samenleving op te bouwen, om een cultuur te bouwen met deze eigenschappen, die diep in het mensenhart liggen. Zachtmoedigheid, onbevreesdheid, vriendelijkheid, en een gevoel van grootmoedigheid en openheid zijn de goede karaktereigenschappen van de krijger. Dat is het idee van het heilig pad, zoals de Dorje Dradül in zijn Shambhala-leringen, terma, en overdrachtslijn heeft gezegd: verbinding maken met iets dat inherent is, en dat is het fundamentele principe van menselijk fatsoen en moed.

Tussen twee haakjes, dit is niet niveau Een. [Gelach] Het is niveau Een. [Gelach] Op deze Nieuwjaarsbijeenkomst is het belangrijk om het basisprincipe waarop onze eigen gemeenschap berust in gedachten te houden. Shambhala klinkt als een verhaal, een sprookje. Maar hoe dan ook heeft die boodschap ons allemaal aangetrokken. We voelen dat we iets kunnen doen; dat we deel moeten hebben aan de toekomst van de planeet of de toekomst van de samenleving. Op deze Shambhala-dag zou ik iedereen willen aanmoedigen, eraan herinneren en willen uitdragen dat we in een tijd waarin onzekerheid en onrust toenemen, echt bij onszelf te rade moeten gaan, diep van binnen. We moeten nog beter kijken naar onze basisprincipes, en erop vertrouwen. Het zou een tijd kunnen zijn om ons terug te trekken; we zouden mee kunnen gaan in die angst. De echo van wat wij nu doen heeft in lang vervlogen tijden al weerklonken, en nu wij verder gaan komen we terecht in juist deze tijd. Dat is eigenlijk een kans, binnen deze chaos. Chaos kun je beschouwen als ineenstorten, maar je kunt het ook zien als een kans.
Kunnen wij die krijgers zijn die zo lang geleden voorspeld zijn? Kunnen we naar ons eigen wezen kijken, opstaan en een samenleving scheppen op basis van onze overtuiging? Shambhala is niet alleen een meditatiepad; het is een sociale visie, een levensvisie. Nu we op Shambhala-dag bij elkaar komen is dit het moment om ons die visie weer in herinnering te brengen en die openheid en zachtmoedigheid te delen. Dit is een tijd waarin we ernstige problemen zouden kunnen tegenkomen. Kunnen we onbevreesd zijn? Kunnen we geduld hebben? Kunnen we die kwaliteiten die we zo lang hebben bestudeerd en waarover we hebben nagedacht ook belichamen? Het is nu tijd, dames en heren, om ons te manifesteren – om met die principes de wereld in te gaan, om ze niet meer achter te laten in onze schrijn ruimte en op onze tekstpagina’s. Het mogen geen gewoon esoterische mantra’s blijven. We moeten in staat zijn ze op te tuigen en waar te maken.

Misschien denken jullie dat er wel ergens een andere groep is – in de Himalaya’s of zo – die het beter doet dan wij. Maar jammer genoeg is er niemand anders. We moeten bescheiden zijn, maar tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat dit echt onze kans is. Hij staat vlak voor onze neus. We hebben de technologie, de middelen, de vaardigheden. We vieren hier niet alleen een verandering op de kalender, we vieren feitelijk een overgang in de tijd, en die tijd gaat voort. Wat in de toekomst gaat gebeuren wordt bepaald door wat we nu doen. De manier waarop we met elkaar omgaan – op gezinsniveau, op persoonlijk niveau – maakt golven, onzichtbare golven, die de toekomst van de samenleving bepalen op macro- en microniveau.

Dit is een dag waarop we simpele menselijke kwaliteiten als liefde, vriendschap, openheid, vertrouwen en onbevreesdheid met elkaar zouden kunnen delen. Dat wordt onze ethiek, het fundament van onze samenleving. Als we dapper genoeg zijn om onszelf toe te staan vrijgevig te zijn en elkaar aan te kijken, is dat niet alleen simpel decorum, maar vormt dit de basis voor sociale kracht en de bouw van een samenleving. Fundamentele aspecten van menselijk fatsoen en waardigheid, fundamenteel respect, worden nu heel erg op de proef gesteld. Dit is voor ons de tijd om deze aspecten in praktijk te brengen, thuis, in de Shambhala Centra, en in de samenleving. Dus ben ik erg blij dat we dit jaar een afdeling sociale betrokkenheid hebben opgericht om ons daarmee bezig te houden.
Tegelijkertijd gaan we door met onze diepgaande retraites en werken aan ons eigen gevoel van wie we zijn. Kunnen we die unieke balans tussen moed en kwetsbaarheid waarmaken? Kunnen we onszelf veroorloven om onbevreesd en zachtmoedig te zijn? We zouden zelf gemakkelijk kunnen vervallen in tegenstellingen. Het is aan ons om een ruime, open geest te hebben en met die kwaliteiten te werken. Dat is moeilijk om in je eentje te doen. We moeten de vriendschap en de gemeenschap waaraan we bouwen, ontwikkelen en koesteren. Tijdens mijn reizen het afgelopen jaar naar vele onderdelen van onze gemeenschap heb ik gezien dat er over de hele wereld kiemen voor die gemeenschap bestaan. Speciaal vandaag zou ik graag willen dat we onze blik omhoog richten, uitbreiden, zodat we zelf niet in belanden in een sociale cocon, waarbij we al het andere verwaarlozen. De leringen zijn erg simpel: in antwoord op agressie en egocentrisme beschikken we over probate middelen.
Als het moeilijk wordt, begin je op veel manieren te beseffen waarin je echt gelooft. Als er turbulentie is in een vliegtuig, zie je op welke mantra je vertrouwt en dat hoeft niet altijd een bepaald geloof te zijn. [Gelach] Onze training, datgene waarin we echt geloven, komt hierop neer: Geloven en vertrouwen we die principes? Dit is de tijd dat wij krijgers, die onszelf verbinden met het idee van dapperheid, naar voren zullen komen. Ik geloof dat we dat kunnen. Een deel van het geheim is ons vermogen om lungta op te wekken en, in de woorden van de Dorje Dradül, en een unieke smaak te creëren door overleven en feestelijk genieten met elkaar te mengen.

Kunnen we ons elementaire bestaan handhaven zonder het idee van feestelijkheid prijs te geven? Kunnen we ons realiseren dat dit voor menselijke wezens essentieel is? Wat is, denk je, onze reactie? Hoe moeten we verder? Ik geloof dat het vriendelijkheid is, Grote Oostelijk vriendelijkheid.

Ik wil jullie graag vertellen dat ik van de winter een retreat deed in Cape Breton, waar ik een sadhana van vriendelijkheid heb geschreven. Terwijl de wereld verder draait, kwam om een of andere reden de beoefening van vriendelijkheid op in mijn geest. Kunnen onze Shambhala Centra een plek zijn waar vriendelijkheid een sterk element vormt? Je kunt vriendelijkheid voelen als je een ruimte binnenkomt, net zoals je agressie kunt voelen Het vereist kracht om naar een ander te kijken en bij elkaar betrokken te blijven zonder aanvaarden of verwerpen. In dit geval is vriendelijkheid niet een simpele bloedeloze reactie op wat er aan de hand is. Het [Engelse] woord kin [verwant aan kindness, vriendelijkheid] betekent familie [ook verwant aan het Nederlandse woord kind – Engels child]. Het houdt verband met het idee van rigden, ‘stamhouder van de familie van wakkeren’.

Kunnen we de mensenfamilie in ons hart houden? Omdat onze cultuur zo divers is – en in Shambhala steeds diverser wordt – en omdat culturen in een steeds hoger tempo tot een wereldomvattende cultuur worden samengeperst, is het erg gemakkelijk om de verschillen tussen mensen te zien. Het idee van vriendelijkheid ondergraaft dat op veel manieren. Het is een van de inherente kwaliteiten die we als menselijke wezens allemaal hebben. Het is het idee van Shambhala zelf, waarvan gezegd werd dat het zich bevond aan het uiterste westen van het Oosten en aan het uiterste oosten van het Westen – en waarschijnlijk ook aan het uiterste noorden van het Zuiden en het uiterste zuiden van het Noorden. [Gelach] Geografisch wordt het gezien als de plaats waar wegen elkaar kruisen. Die legende heeft iets dat Tibetanen, Indiërs en zelfs Europeanen heeft geïnspireerd als het gaat om hoe wij als cultuur leven. En dat gebeurt nog steeds, zelfs met onze steeds snellere technologie. Ook als de dingen sneller gebeuren, zijn de problemen waarmee we ons bezighouden nog steeds dezelfde als we op het meditatiekussen zitten. Het zijn fundamentele principes.

Mijn hoop is dat we een samenleving kunnen zijn die aspecten als vriendelijkheid omarmt. Welk soort samenleving kan dat? Een sterke samenleving. Het is niet gemakkelijk om vriendelijk te zijn. Tegelijkertijd: wat voor soort samenleving is vriendelijk? Een ontwikkelde maatschappij, een intelligente maatschappij. Als je elkaar alleen al opmerkt, heb je interactie met een andere cultuur. Je vermengt je geest met de meningen en ideeën van anderen, en met hun ideeën over het bestaan. Als we open zijn, kunnen we door de uitwisseling verrijkt worden in plaats van ons bedreigd te voelen. Voor ons allemaal geldt denk ik dat we op emotioneel niveau fundamentele goedheid kunnen voelen. We kunnen ook op filosofisch niveau begrijpen wat fundamentele goedheid in de menselijke natuur is. Maar zonder vriendelijkheid, een van onze belangrijkste thema’s, kan de verlichte samenleving niet bestaan. Het wordt moeilijk, maar het is ook een kans. Alleen de samenlevingen die vriendelijkheid kunnen laten ontstaan, zullen voortbestaan. Anders zullen ze uiteenvallen. We hebben de middelen. We beginnen met vriendelijkheid gewoon al op het meditatiekussen. We kunnen vriendelijk zijn door gewoon een praatje te maken. We kunnen gewoon beginnen bij de manier waarop we met ons huis omgaan, met elkaar omgaan. We kunnen beginnen bij hoe we met onze kleren omgaan en met de perioden van de dag. We kunnen het. Shambhala-dag is een belangrijk moment waarop wij opnieuw instellen hoe we ons leven leiden. Wat zijn de principes waarmee we ons leven leiden? Hebben we principes? Of worden we zo snel meegevoerd dat we elke dag achter onszelf aanrennen en we geen tijd hebben om na te denken over de grote dingen, terwijl juist die dingen invloed hebben op elke porie van ons bestaan? Samenkomen op een diep niveau, zoals we vandaag doen, berust op geweldige wijsheid. Tegelijkertijd is het heel tastbaar. Dat weten we. Dus blijf alsjeblieft dat gevoel van nieuwsgierigheid opwekken, het gevoel van vrolijkheid met een kleine glimlach. Temidden van de chaos is er soms moed en ontspanning voor nodig om te glimlachen omdat we denken: ‘Ik kan zwaarder op de hand zijn dan jij. Ik kan je over-bezwaren.’ [Lacht; gelach] Soms zeggen we als we iemand zien glimlachen: ‘O, dat is oppervlakkig. Je bent een sufferd. Je weet niet wat er aan de hand is.’ Maar als ik naar de godheden in onze vajrayana-beoefening kijk, zie ik dat de meesten van hen glimlachen – of ze zien er echt angstaanjagend uit! [Gelach]

Er is een of ander kosmisch geheim. We weten allemaal dat het een grote grap is en wij zijn het mikpunt. Soms kunnen we erom lachen en soms niet. Maar vandaag wel. [Gelach]

Een paar jaar geleden hield ik een Nieuwjaarstoespraak waarin ik erover sprak dat we op een kruispunt staan, en ik heb er ook veel openbare lezingen over gegeven. Kort geleden zei iemand tegen me: ‘Ik heb dat nooit echt geloofd. Maar nu geloof ik het.’ [Lacht; gelach] Er is iets aan de hand; en nu zijn we dus op dit heel interessante punt. Wat je niveau van meditatie ook is, er is een beroemde slagzin die zegt: ‘Alle dharma’s komen op één punt samen’. In alles ervan zit wijsheid. Het is belangrijk voor ons om vertrouwen te hebben in wie we zijn en in wat we aan het doen zijn. Ik wil jullie heel graag aanmoedigen om je bestaan als mens te waarderen. Als we dat doen, heet het ‘waardigheid’ en het beïnvloedt onze levenskracht-energie – zelfs de manier waarop we ons in de ruimte bewegen. Nu is het tijd om ons te realiseren dat we mens zijn, dat we hier zijn, en dat we dat moeten zijn.

Op deze prachtige dag, nu we weer een nieuw jaar ingaan, heb ik het idee dat veel van de dingen waaraan we jarenlang gewerkt hebben, nu steeds meer resultaat gaan opleveren. Velen van jullie – en zeker veel mensen in Shambhala die een bestuurlijke rol hebben – werken erg hard. Ik wil graag mijn enorme waardering uitspreken voor al dat harde werk. Er is heel veel inspanning geleverd om dit vol te houden, en het heeft ons tot hier gebracht en ik denk dat dit een prachtige mogelijkheid voor ons is om onze blik op te richten en verder te gaan. Het zou nalatig van me zijn als ik niet zou zeggen: ‘Mediteer alsjeblieft.’ Neem even de tijd om je pad opnieuw te overzien en je ook af te vragen hoe je kunt helpen, zelfs op een heel simpel niveau – en dat uitbreiden.

Ik stuur mijn liefde en zegen naar jullie allemaal. Mogen jullie een fantastische Shambhala-dag, Shambhala-week hebben – en dat geldt ook voor de rest van het jaar. Blijf elkaar alsjeblieft ondersteunen terwijl we verder gaan. Ik ben heel blij dat jullie in allemaal verschillende tijdzones wakker gebleven zijn of vroeg zijn opgestaan om met ons mee te doen bij deze Nieuwjaarsviering. Dus nog een keer, Vrolijke Shambhala-dag. Laten we afsluiten met een buiging. [Iedereen buigt]

De Sakyong Wangmo: Vrolijke Shambhala-dag en Gelukkig Losar voor iedereen die zich hier en in de verschillende centra over de hele wereld heeft verzameld. Ook Tashi Delek voor jullie allemaal. We beginnen elk jaar – persoonlijk en als gemeenschap – met samen lungta opwekken, om weer verbinding te krijgen met onze fundamentele goedheid en ons pad van krijgerschap. Op die manier is Shambhala-dag een heel belangrijk moment voor ons allemaal omdat we op die dag onze energie kunnen opladen, wat er ook persoonlijk en sociaal met ons gebeurt. Zo beginnen we ons nieuwe jaar fris en krijgen nieuwe moed als we verder gaan met ons dagelijks leven. Vandaag is zo een dag om dapper te zijn omdat we onszelf opnieuw willen wijden aan het heilig pad van krijgerschap, dat zowel zachtheid als stevigheid vereist. Ik moedig jullie allemaal aan om je kracht te voelen en je familie en vrienden te omhelzen, om erbij stil te staan hoe bevoorrecht we zijn en om onze kracht en mededogen ook de wereld in te sturen. Dus vandaag is inderdaad een goede dag om ons windpaard op te wekken. Ik wens jullie allemaal een heel Gelukkig Nieuwjaar, Gelukkige Losar, Vrolijke Shamhala- dag, en heel veel gezondheid, voorspoed en geluk om ons nieuwe jaar te beginnen. Veel vreugde voor jullie allemaal!

Laten we ons windpaard opwekken en heel hard zeggen: ‘Vrolijke Shambhala-dag en Gelukkige Losar!’ Wij allemaal tegelijk, en iedereen die vandaag online naar ons kijkt, laten we het samen doen. ‘Vrolijke Shambhala-dag en Gelukkige Losar!’ [Iedereen zegt het samen hardop] Tugje che, dank je.